SİSTEMDEN
ÇIKMAK
omerozkaya@gunes.com
27 Mayıs
Darbesi, vücudun saldırıyı hastalanarak atlatmasıdır. 27 Mayıs, aklın
yolunu kaybetmesidir. Başbakan Adnan Menderes, Türkiye’deki yerleşik
sistemi, birden ve tamamen değiştirmeye yöneldi. Ancak Batı, Türkiye'nin
kontrolünden çıkmasına seyirci kalamazdı. ABD, emanete ihanet etmiş, Ankara,
neredeyse tamamen, Washington'un etkisine girmişti. Dünya dengelerinin selameti
bakımından Türkiye sadece bir gücün kontrolü altında olamazdı. Çünkü
Türkiye, dünyanın en kritik yerlerinden birinde bulunuyordu. İngiltere kendini
bu coğrafyadan dışlanmış hissediyordu. Londra açısından Türkiye, İngiltere'den
kopmamalıydı. Türkiye, Amerika'ya çok fazla bağımlı hale gelmiş, Amerika'nın
kontrolüne girmişti.
ABD, Türkiye'den
Pakistan'a kadar olan hat üzerinde İngilizlerin hâkimiyet elde etmesini
istemiyordu. ABD ayrıca bir diğer Avrupa gücü Fransa'nın Türkiye'den bütünüyle
çıkmasını istiyordu. Doğal olarak Paris, bunu istemedi. Fransa’nın Türkiye’den
çıkarılmasını Ankara da istemiyordu. Fransa'nın Türkiye'deki varlığı, çok
eski ve derindir. ABD bu yapıyı söküp atmak istiyor, Fransa ise, ABD’nin
karşısında duramayacağını biliyordu. ABD, Fransa'nın çekilmemesi halinde
Türkiye'ye tam manasıyla yerleşemeyeceğini biliyordu. Amerika, Fransa’dan
Türkiye’den çekilmesini isterken, ortaya çıkacak boşluğu İngilizlerin
doldurmasından endişeliydi. ABD, Türkiye’de kendinden başka kimsenin olmasını istemiyordu.
Türkiye, ABD’nin bu davranışlarından rahatsızdı.
Türkiye,
Fransa’nın neredeyse 300 yıldır ilgisi içinde. Fransa, Türkiye’de
özellikle kültürel ve ekonomik sahalarda çok eski yıllardan beri var. Fransa,
27 Mayıs Darbesi’nden sonra, Türkiye’den çıkarılma ihtimaline karşı TSK’yla
bazı alanlarda ortaklıklar kurdu. Türkiye bu ortaklıktan önemli kazanımlar,
bazı kritik alanlarda önemli bilgiler elde etti. ABD bundan rahatsız
oldu.
ABD, 27 Mayıs
Darbesi’ne mani olamadı, çünkü:
1-Amerikalılar,
İngiltere’yi iyi tanımıyorlardı.
2-İngiltere,
Türkiye’nin iç dinamiklerine, ABD’ye nazaran daha hâkimdi.
3-ABD,
Türkiye’yi henüz tanımıyordu.
4-Türkiye,
ABD’yi tanımıyordu.
5-Türkiye,
ABD’nin bilmediği dinamiklere sahipti.
6-Türkiye,
İngiltere’nin en iyi bildiği ülkelerden biriydi.
7-ABD’nin
Türkiye’deki dostları güçlü değillerdi.
8-Darbenin
mimarları çok tecrübeliydiler.
9-ABD darbe
yapma hususunda tecrübesizdi.
10- Türkiye,
darbeyi ABD’nin yaptığını sanıyordu.
Menderes’i kim
idam ettirdi, bu, kimin işine yaradı? Menderes’in idam edilmesinden doğan
tepkiyi, ABD, Demokrat Parti sonrası yeni Merkez Sağ’ın inşasında temel olarak
kullandı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder